Holdet 2023L GM - Undervisningsbeskrivelse

Undervisningsbeskrivelse

Stamoplysninger til brug ved prøver til gymnasiale uddannelser
Termin(er) 2023/24 - 2024/25
Institution X - GUX - Sisimiut
Fag og niveau Grønlandsk A
Lærer(e) Najaaraq Mathiassen
Hold 2023L GM (1.L GM, 2.L GM)

Oversigt over gennemførte undervisningsforløb
Titel 1 Aussivik 77
Titel 2 Takisuulialerineq: Umiarsuup tikinngilaattaani
Titel 3 Takisuuliaq: Ersinngitsup piumasaa
Titel 4 Tværfagligt projekt
Titel 5 Oqaluttuatoqqat
Titel 6 Naatsukullalerineq
Titel 7 Piff. atuartitsineq
Titel 8 Naatsukullaliat
Titel 9 Taallanik misissueqqissaarneq
Titel 10 Oqalugiaatit
Titel 11 Oqaasilerineq
Titel 12 Filmit pisimasulersaarutit
Titel 13 Tusagassiuutit
Titel 14 Naatsukullalerineq

Beskrivelse af de enkelte undervisningsforløb (1 skema for hvert forløb)
Titel 1 Aussivik 77

Miki Siegstadip 1977-imi filmiliaa aallaavigalugu assiliisup Teit Jørgensenip saqqummiinissaanut piareersarneq.

Tassani Aalassassimaarnerup nalaa aallarniutigeriarlugu Kalaallit Nunaat Sorsunnersuup kingulliup kingorna oqaluttuarisaanera tikisertinneqassaaq, ilinniartut piffissani tamatuma nalaani politikkikkut qanoq inissisimanerat aamma paasisimasaqarfiginerulernissaat pillugu.

Aallaavigineqartussat:
1) Historien om Grønland og Danmark (https://www.youtube.com/watch?v=4IsiTp7BC8Y)
2) Sume - kalaallit rockertarnermikkut tusaamasarsuit
3) Qaannat alannguanni. Kalaallit Nunaanni naalakkersuinikkut oqaluttuarisaaneq 1939-1979 - Tupaarnaq Rosing Olsenimit aaqqissorneqartoq.  
4) Apollooraq Mogensen: Danmarkip nunatsinnut ajortuliai. Tigusiffik: Aalassassimaarnerit nalaat. Ilinniusiorfik, Nuuk 2009. Qupp. 60-65.
5) 1970-imi Sisimiuni ataatsimeersuarneq. Tigusiffik: Aalassassimaarnerit nalaat, Ilinniusiorfik, Nuuk 2009. Qupp. 66-69.
6) Hjalmar Dahl: Aasivik - Inuit isumasioqatigiiffiat. Atuakkiorfik, Nuuk 2005. Qupp. 41-43.
7) Aqqaluk Lynge: Naalagaaffik pissaanerlu. Tigusiffik: Isuma/ Synspunkt. Forlaget Atuagkat, Nuuk 1997.
8) Inuk Silis Høeghip Qallunaat Nunaanik atsersuilluni plakatiliaa

Siunertaq:
Atuartut 1939-imiit 1979 ilanngullugu nunatta oqaluttuarisaanerani pisarsimasunik pingaarutilinnik - nunatsinni atuakkialerinerup taallialerinerup eqqumiitsuliornerullu silarsuaani sunniuteqaqataalluinnarsimasunik - atuartut, imminnut avatangiisiminnullu paasinninnerannik ineriartortitseqataasussanik ilisimasaqalernissaat. Tassuunakkut atuartut sammisanut tunngasutigut pisunik pissutsinillu paasisimasaqalernermikkut namminneerlutik inuiaqatigiinni nunarsuarmilu pisunut pissutsinullu isummersorsinnaanisaat, iliuuseqarsinnaanissaat inuiaqatigiinnullu naleqqiussisinnaalernissaat tunngavissinneqassaaq; Kalaallit Nunaanni inuunermi nutaaliaasumi, tamat oqartussaaqataaffianni nunarsuarmioqataaffiusumilu nalilersuisinnaanikkut oqaatsinillu nakimaatsumik atuilluarnikkut.

Qiterititaq: atuartut allatanik aalasulianillu misissuinermi passussinermilu periuserineqartartunik assigiinngitsunik taaguusersuutinillu atuisinnaanermik ilinniartinneqarnissaat sammisallu aallaavigalugit inuiaqatigiinnut naleqqiussisinnaalernissaat. Tamatumani siunertaalluni atuartut oqaluttuarisaanermut aaqqissuussaanermullu naleqqersuussinermikkut nalitsinni sunniutigisimasinnaasaannik takunnissinnaalernissaat.

Suleriutsit atorneqartut:
- Eqimattani suliaqarneq saqqummiinerillu (tassuuna oqalunnikkut allattariarsornikkullu eqqortumik, allanngorartumik namminiussuseqartumillu saqqummiussisinnaaneq qitiutinneqarluni).
- Atuffassinerit, oqallinnerit il. il. (oqalunnikkut saqqummiussisinnaanermut ilaatillugit).
- Namminersuutiginnilluni allalluni suliaqarneq il. il.
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 18,00 moduler
Dækker over: 19 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 2 Takisuulialerineq: Umiarsuup tikinngilaattaani

Takisuulianut ilisarititsineq

Sammisaqarnermi atuakkiaq "Umiarsuup tikinngilaattaani" kalaallisut atuarneqarpoq, misissoqqissaarneqarluni eqqartorneqarlunilu.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni atuakkianut ilisimasaqarnerulernissaq itinerusumik anguniarneqarpoq. Atuakkialerinermi sakkussanik sungiusarneq kalaallisut ingerlanneqarpoq.

Indhold (imarisaa):
Atuakkialerineq

Materiale (atortut):
"Umiarsuup tikinngilaattaani" (Hans Anthon Lynge, 1982)
"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 1" (Eva Møller Thomassen & Jan Bæk, 2012)
Misissueqqissaarnissamut allattorsimasat (dokumenter)

Metode (periuseq):
Nipituumik atuarnerit
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Oqallinneq
Saqqummiinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Ilinniartitsisut ataatsimut suliaq nalilerpaat
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 10,00 moduler
Dækker over: 10 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 3 Takisuuliaq: Ersinngitsup piumasaa

Takisuulianut ilisarititsineq

Sammisaqarnermi atuakkiaq "Ersinngitsup piumasaa" kalaallisut atuarneqarpoq, misissoqqissaarneqarluni eqqartorneqarlunilu.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni atuakkianut ilisimasaqarnerulernissaq itinerusumik anguniarneqarpoq. Atuakkialerinermi sakkussanik sungiusarneq kalaallisut ingerlanneqarpoq. Saniatigut faginik allanik suleqateqarnermut sanilliussisinnaaneq sungiusarneqarpoq (tværfagligt forløb)

Indhold (imarisaa):
Atuakkialerineq

Materiale (atortut):
"Ersinngitsup piumasaa" (Hans Lynge, 1938)
"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 1" (Eva Møller Thomassen & Jan Bæk, 2012)
Misissueqqissaarnissamut allattorsimasat (dokumenter)

Metode (periuseq):
Nipituumik atuarnerit
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Oqallinnerit
Saqqummiinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Ilinniartitsisut ataatsimut suliaq nalilerpaat
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 2,00 moduler
Dækker over: 2 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 4 Tværfagligt projekt

Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 5,00 moduler
Dækker over: 6 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 5 Oqaluttuatoqqat

Oqaluttuatoqqanut ilisarititsineq

Sammisaqarnermi oqaluttuatoqqat, oqalualaat oqaluttualiallu assigiinngitsut sammineqarput, misissoqqissaarneqarluni eqqartorneqarlunilu.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni oqaluttuatoqqanut ilisimasaqarnerulernissaq itinerusumik anguniarneqarpoq. Oqaluttuatoqqanik sammisaqarnermi sakkussanik sungiusarneq kalaallisut ingerlanneqarpoq.

Indhold (imarisaa):
Oqaluttuatoqqanik sammisaqarneq  

Materiale (atortut):
"Sineriammiut oqaluttuaat" (Kalaallisut Hans Anthon Lynge, 1999)
"Aalut Kangermio" (Aron fra Kangeq allallu, 1999)
"Assuarlutik isaapput" (Kelly Berthelsen, 2001))
"Oqaluttuatoqqat" (dokument)

Metode (periuseq):
Nipituumik atuarnerit
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Oqallinneq
Saqqummiinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Ilinniartitsisut ataatsimut suliaq nalilerpaat
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 8,00 moduler
Dækker over: 8 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 6 Naatsukullalerineq

Naatsukullalerineq

Ingerlatami uani kalaallit atuakkiaataanni naatsukullaliat sammineqarput. Atuakkiortut sammineqarput. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni naatsukulallianik amerlanerusunik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Atuakkiat, naatsukullaliat sammisamut naleqquttut atorneqarput

Materiale (atortut):
"Aamma sooq kalaaleq" (Mâliâraq Vebæk, 1989)
"NASA-p isertaasa isertugaanersaat" (Kelly Berthelsen, 2001)
"San Francisco" (Niviaq Korneliussen, 2013)
"Arsugaq pujoralaallu" (Sørine Steenholdt, 2015)
"Naatsukullalianik misissueqqissaarneq" (dokument)
Begrebskort - naatsukullalianut tunngasoq

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 6,00 moduler
Dækker over: 10 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 7 Piff. atuartitsineq

Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 8,00 moduler
Dækker over: 8 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 8 Naatsukullaliat

Naatsukullalerineq

Ingerlatami uani kalaallit atuakkiaataanni naatsukullaliat sammineqarput. Atuakkiortoq sammineqarpoq. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni naatsukulallianik amerlanerusunik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Atuakkiaq, naatsukullaliaq sammisamut naleqquttoq atorneqarpoq

Materiale (atortut):
"Sorsunnersuaq inuuninnik aalassatsitsisoq" (Eva Møller Thomassen, ukiup saqqummerfia allaqqanngilaq)
"Naatsukullaliaq Maj 2021" (dokument)

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 4,00 moduler
Dækker over: 4 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 9 Taallanik misissueqqissaarneq

Taallat sammineqarput misissueqqissaarnermullu sakkussat sungiusaqqinneqarlutik.

Ingerlataq una kalaallit Kalaallit Nunaannullu taallanut tunngasut sammineqarput.

Taallat sammineqarput. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni taallanik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Taallat sammisamut naleqquttut atorneqarput

Materiale (atortut):
Misissueqqissaarnermut sakkussat (dokument)
Taallat Kalaallit Nunaanneersut

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 8,00 moduler
Dækker over: 8 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 10 Oqalugiaatit

Oqalugiaatit

Ingerlatami uani kalaallisut oqalugiaatinut tunngasut sammineqarput.

Oqalugiaatinik misissuinermi sakkussat assigiinngitsut sammineqarput. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni kalaallisut oqalugiaatinik misissueqqissaarnermut ilisimasaqarnerulernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Misissueqqissaarnermut sungiusagassat
Oqalugiaatit

Materiale (atortut):
"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 1" (Eva Møller Thomassen & Jan Bæk, 2012)
"Ukioq 2020" (Randi Broberg, 2000)
"Ilissi nammineq oqaluttualiarsi" (Margit Motzfeldt, 2005)
"Kuupik Kleistip oqalugiaataa" (2009)
"Niviaq Korneliussenip oqalugiaataa" (2021)

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Sammisaq allattariarsorluni nalilerneqarpoq (oqalugiaatinik sammisaqarneq)
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 10,00 moduler
Dækker over: 10 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 11 Oqaasilerineq

Oqaasilerineq

Ingerlataq una oqaasilerinertut ingerlanneqarpoq. Sammisaqarnermi oqaasilerissutissiaq "Oqaatsinik sammisaqarta - Ilinniarnertuunngorniarfinni oqaasilerissutissiaq" kalaallisut atuarneqarpoq, misissoqqissaarneqarluni eqqartorneqarlunilu. Suliassat assigiinngitsut suliarineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit oqaasiisa sananeqaatai, oqaluttarisaanertaa eqqartugassartaalu sammineqarput. Oqaasilerineq oqaatsit ataasiakkaat sammiinnarnagit aamma eqqarsaatersuuteqarfiginissai sungiusarneqarpoq; Oqaatsigut suuppat? Sooq soqutiginarpat? Oqaatsinut allanut sanilliullugit qanoq ittuuppat? Il. il.

Indhold (imarisaa):
Oqaasilerineq

Materiale (atortut):
"Oqaatsinik sammisaqarta - ilinniarnertuunngorniarfinni oqaasilerissutissiaq" (Eva Møller Thomassen, 2014)
KNR.gl
Oqaasileriffik.gl

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Oqallinneq
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 12,00 moduler
Dækker over: 12 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 12 Filmit pisimasulersaarutit

Filmit pisimasulersaarutit sammineqarput misissueqqissaarnermullu sakkussat sungiusaqqinneqarlutik.

Ingerlataq una kalaallit Kalaallit Nunaannullu filminut pisimasulersaarutinut tunngasut sammineqarput.

Filmit pisimasulersaarutit sammineqarput. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Misissueqqissaarnermut tunngasuni atukkat ukuupput:

"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 3" qupp. 169 (Eva Møller Thomassen & Jan Bæk, 2017)

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni filminik pisimasulersaarutinik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Filmit pisimasulersaarutit sammisamut naleqquttut atorneqarput

Materiale (atortut):
"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 3" qupp. 169 (Eva Møller Thomassen & Jan Bæk, 2017)
Filmit assigiinngitsut:
"Naalakkersuisut oqarput tassagooq" (Aqqaluk Lynge & Per Kirkeby, 1972)
"Inuk Woman City Blues" (Laila Hansen, 2002)
"Sumé - Mumisitsinerup nipaa" (Inuk Silis Høegh, 2014)
"De Unge Grønlændere" (DR, 2018)
"Kampen om Grønland" (Kenneth Sorento Dichmann, 2020)

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 10,00 moduler
Dækker over: 10 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 13 Tusagassiuutit

Tusagassiuutit/saqqummiussinermut sungiusarneq

Ingerlatami uani kalaallit tusagassiuutaat sammineqarput. Tusagassiuutit sammineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni tusagassiuuteqarnerup tungaatigut annertunerusunik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Tusagassiuutinut tunngasut atorneqarput + misissueqqissaarnermut sakkussat atorneqarlutik

Materiale (atortut):
"Kalaallisut aamma dansk i Grønland 1" (Bæk, Jan & Eva Møller Thomassen, 2012)
"Aviisitigut nutaarsiassat" (dokument)
KNR.gl il. il.

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 10,00 moduler
Dækker over: 10 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer

Titel 14 Naatsukullalerineq

Naatsukullalerineq

Ingerlatami uani kalaallit atuakkiaataanni naatsukullaliat sammineqarput. Atuakkiortoq sammineqarpoq. Piffissani sammineqartuni oqaluttuarisaanermi pisut pingaarutillit aamma iserfigineqarput.

Formål (siunertarisaq):
Kalaallit Nunaanni naatsukulallianik amerlanerusunik ilisimasaqalernissaq misissueqqissaarnermullu sungiusaqqinneq

Indhold (imarisaa):
Atuakkiaq, naatsukullaliaq sammisamut naleqquttoq atorneqarpoq

Materiale (atortut):
"Zombiet Nunaat" (Sørine Steenholdt, 2015
"Naatsukullaliaq Maj 2021" (dokument)

Metode (periuseq):
Eqimattakkaarnerit
Nammineq suliaqarnerit
Ataatsimut oqaloqatigiinnerit
Saqqummiussinerit

Evaluering (naliliineq):
Atuartut atuareernerup kingorna naliliisinneqartarput
Sammisaq ataatsimut nalilerneqarpoq
Indhold
Kernestof:
Omfang Estimeret: 7,00 moduler
Dækker over: 7 moduler
Særlige fokuspunkter
Væsentligste arbejdsformer